ESG - Jak przygotować zielone raporty finansowe?
Europejskie firmy, szczególnie ich działy finansowe, muszą dostosować się do nowych regulacji związanych z ESG (Environmental, Social, Governance), które wymagają przejrzystości w zakresie wpływu działalności na środowisko, kwestie społeczne oraz zarządzanie korporacyjne. Czy Twoja firma rowniez jest zobowiązana do publikowania bilansów uwzględniających wpływ na środowisko i społeczeństwo? Czy wiesz, jak się do tego przygotować i jakie kroki podjąć, aby spełnić wymagania regulacyjne?
Jakie firmy podlegają regulacjom ESG?
Wymogi dotyczące raportowania ESG w Unii Europejskiej są uregulowane przez Dyrektywę CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive), która stopniowo rozszerza obowiązek raportowania na coraz szerszy krąg firm. W pierwszej kolejności raportowanie ESG obowiązuje spółki giełdowe notowane na rynkach regulowanych w UE (z wyłączeniem mikroprzedsiębiorstw), duże przedsiębiorstwa, które spełniają co najmniej dwa z trzech kryteriów (ponad 250 pracowników, przychody netto powyżej 40 mln euro, lub aktywa powyżej 20 mln euro), instytucje finansowe, takie jak banki, ubezpieczyciele czy fundusze inwestycyjne, oraz firmy z sektorów o wysokim wpływie na środowisko, jak energetyka, przemysł ciężki, transport, produkcja chemikaliów.
W kolejnych etapach obowiązek ten obejmie również małe i średnie spółki giełdowe (SMEs) – począwszy od 2026 roku (z opcją odroczenia do 2028) oraz firmy spoza UE, które prowadzą działalność na rynku unijnym i osiągają przychody powyżej 150 mln euro rocznie.
Co istotne, nawet jeśli firma formalnie nie podlega jeszcze obowiązkowi raportowania, może zostać pośrednio zobowiązana do przekazywania danych ESG przez swoich klientów, inwestorów lub dostawców, którzy muszą uwzględniać cały łańcuch wartości w swoich raportach.
Dodatkowo warto wiedzieć, że przepisy dotyczące raportowania ESG stale ewoluują – zmieniają się definicje, progi, harmonogramy i standardy (np. ESRS). Dlatego niezwykle ważne jest, aby przedsiębiorcy i osoby odpowiedzialne za strategię zrównoważonego rozwoju na bieżąco śledzili nowe regulacje i zalecenia publikowane przez instytucje unijne. Aktualna wiedza to podstawa zgodności i skutecznego zarządzania ryzykiem regulacyjnym.
Kto jest zwolniony z raportowania ESG?
Obecnie małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP), które nie są notowane na giełdzie, nie mają obowiązku raportowania ESG. Jednak niektóre z nich dobrowolnie wdrażają raportowanie z myślą o zwiększeniu atrakcyjności dla inwestorów oraz klientów. Start-upy i firmy technologiczne, które nie spełniają kryteriów finansowych lub liczby zatrudnionych pracowników, również są zwolnione z formalnych wymagań raportowych, o ile nie są notowane na rynku regulowanym.
Jak zrobić „zielony“ bilans?
Jednym z najważniejszych aspektów ESG jest raportowanie finansowe obejmujące dane dotyczące emisji CO2, zużycia energii, gospodarki odpadami oraz wpływu na lokalne społeczności. Aby sprostać tym wymaganiom, działy finansowe muszą wdrożyć systemy monitorowania i analizy, które pozwolą na precyzyjne gromadzenie oraz prezentowanie danych w sposób zgodny z wytycznymi UE, GRI (Global Reporting Initiative) czy standardami IFRS. W tym celu konieczne jest nawiązanie współpracy z zespołami odpowiedzialnymi za zrównoważony rozwój oraz wykorzystanie narzędzi technologicznych do automatyzacji procesów raportowania.
Przygotowanie bilansu ESG wymaga uwzględnienia szeregu kluczowych wskaźników. Poza tradycyjnymi danymi finansowymi firmy muszą raportować swoje działania związane z redukcją emisji gazów cieplarnianych, zużyciem energii ze źródeł odnawialnych oraz polityką dotyczącą zatrudnienia i różnorodności w miejscu pracy. Elementem bilansu jest również analiza ryzyk związanych ze zmianami klimatycznymi oraz ocena wpływu regulacji środowiskowych na przyszłe wyniki finansowe.
Krok po kroku
Działy finansowe powinny podejść do tematu ESG w sposób strategiczny. Pierwszym krokiem jest identyfikacja kluczowych obszarów wpływu firmy oraz wdrożenie systemu raportowania spełniającego wymogi prawne. Istotne jest również stworzenie przejrzystej polityki ESG i jej integracja z ogólną strategią finansową organizacji. Firmy, które odpowiednio przygotują swoje struktury finansowe do nowych wymogów, mogą nie tylko uniknąć ryzyka sankcji, ale również zwiększyć swoją atrakcyjność dla banków i inwestorów.
Kluczowe jest inwestowanie w technologie wspierające analizę danych i automatyzację procesów raportowania, a także szkolenie zespołów finansowych w zakresie nowych standardów i wymogów prawnych.
Podsumowując, dla przedsiębiorców i dyrektorów finansowych oznacza to konieczność uważnego śledzenia przepisów i zaplanowania czasu oraz zasobów na wdrożenie raportowania ESG. W tym kontekście szczególnie istotne stają się również zasoby personalne i kwalifikacje pracowników, którzy będą odpowiedzialni za realizację tych obowiązków. Dlatego raportowanie ESG przestaje być wyłącznie tematem dla działów finansowych – staje się również strategicznym zagadnieniem dla działów HR, które muszą zadbać o rozwój odpowiednich kompetencji, a nierzadko także o nowe role w organizacji.
